Jest jednym z najcenniejszych zabytków na terenie województwa świętokrzyskiego oraz unikalną perełką architektury romańskiej, której w czasie wycieczki po terenie Opatowa nie można pominąć. Kolegiata św. Marcina z pewnością zasługuje na uwagę turystów, a jej zwiedzenie każdemu z nas dostarczy wielu niezapomnianych wrażeń. Co warto wiedzieć na temat tego obiektu?
Dzieje tego kościoła zaczynają się w XII wieku, kiedy to w Opatowie zbudowano kolegiatę. W XV wieku kościół ten został przebudowany, a w początkach XVI wieku – gruntownie odnowiony po zniszczeniach, będących skutkiem najazdu tatarskiego. Mimo licznych renowacji, kościół ten do dziś zachwyca miłośników średniowiecznej architektury oraz sztuki sakralnej.
Choć kolegiata św. Marcina może się pochwalić wieloma cechami typowymi dla sztuki renesansowej i barokowej, wciąż w jej bryle dominuje styl romański. Wzniesiona z ciosów piaskowca na rzucie krzyża łacińskiego, uwagę przyciąga również wieżami, zwieńczonymi barokowymi hełmami. Piękny portal główny, nad którym znajduje się romański fryz, romańskie okna w prezbiterium i w absydzie – oto atrakcje, dzięki którym Opatów jest tak ważnym miejscem dla wszystkich miłośników sztuki średniowiecznej. Na co jeszcze warto zwrócić uwagę podczas zwiedzania świątyni? Nawę główną przykrywa późnogotyckie sklepienie kolebkowe z lunetami, pochodzące z początków XVI wieku, uwagę przyciąga też barokowa polichromia. W kolegiacie tej ujrzeć można również wiele ciekawych ołtarzy. Ołtarz główny pochodzi z połowy XVIII wieku, a jego największą ozdoba jest obraz przedstawiający św. Marcina. W kościele tym znajduje się dodatkowo sześć ołtarzy bocznych, w których umieszczono m. in. obraz św. Józefa, obraz św. Karola Boromeusza, obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz obraz św. Jana Nepomucena. Cennymi zabytkami z XVIII wieku są tu również takie elementy wyposażenia, jak ambona, chór muzyczny oraz organy, wykonane przez organmistrza Wenzela Kiehla z Opawy. Na uwagę zasługują tu również ławki późnobarokowe oraz kanonickie stalle, które mogą się pochwalić piękną dekoracją rzeźbiarską. W kolegiacie tej można również zobaczyć nagrobki Szydłowieckich, w gronie których na szczególne wyróżnienie zasługują te z początków XVI wieku.
Opatów to miasto wyjątkowe, na terenie którego czeka na gości wiele cennych zabytków architektury. Warto się im uważniej przyjrzeć w trakcie krajoznawczej wycieczki po tym mieście. Takie atrakcje, jak romańska kolegiata św. Marcina, mają przecież ogromną wartość.