Śladami cystersów: Koprzywnica

Śladami cystersów: Koprzywnica

Jedną z ciekawszych miejscowości na Szlaku Cysterskim jest Koprzywnica – spokojne miasto, którego wielkim walorem jest ciekawa historia oraz bliskość Sandomierza. Kto w czasie krajoznawczej wycieczki po województwie świętokrzyskim zatrzyma się w tym miejscu, ten z pewnością nie będzie żałować. Co warto zwiedzić w Koprzywnicy? Przede wszystkim tak cenną pamiątkę z czasów średniowiecza, jaką jest tutejszy zespół klasztorny, wznoszony w XIII wieku dla cystersów. Na czym polega jego fenomen?

Spotkania z cystersami
Cystersi są jednym z ciekawszych zakonów w Europie, są również zgromadzeniem, które w dziejach Polski odegrało istotną rolę. Dzieje tego zakonu sięgają 1112 roku i są ściśle powiązane z osobą św. Bernarda. To on zapisał się w dziejach świata jako twórca reguły cystersów. Cystersi mieli przecież własny model organizacyjno-prawny klasztorów, odrębny chorał oraz liturgię. Nie korzystali z dzwonów, dlatego też ich kościoły pozbawione były wież. Nosili szare habity z niebarwionej wełny, stawiali też na ciężką pracę fizyczną, dzięki czemu ich opactwa w wielu miejscowościach stawały się podstawą rozwoju lokalnej gospodarki. Tak było też w Koprzywnicy – osadzie rozwijającej się w pobliżu Sandomierza, w której cystersi pojawili się w czasach Kazimierza Sprawiedliwego.

Cystersi w Koprzywnicy
O sprowadzeniu cystersów w rejon Sandomierza zadecydował wprawdzie Kazimierz Sprawiedliwy, jednak prawdziwym dobrodziejem zgromadzenia stał się jego komes – Mikołaj z rodu Bogoriów. To on nadał im ziemie na terenie osady, która – dzięki położeniu przy drodze łączącej Kraków z Sandomierzem – zaczynała się coraz lepiej rozwijać. W 1185 roku, z burgundzkiego klasztoru Morimond, przybywają do Koprzywnicy pierwsi cystersi. Oficjalna konsekracja ich klasztoru ma miejsce w 1207 roku. Kolejne lata to liczne przywileje dla klasztoru oraz rozwijającej się przy nim osady. Efekt? W 1268 roku Bolesław Wstydliwy nadaje Koprzywnicy prawa miejskie, a zakonnikom – szereg dodatkowych praw, dzięki którym mogą jeszcze skuteczniej rozwijać gospodarkę. Rozwój opactwa wiąże się z jego rozbudową. Już w XIV wieku klasztor zostaje rozbudowany w stylu gotyckim, w XVI wieku powiększa się o dom opacki oraz nowy kościół. Obecny wygląd tej świątyni jest w znacznej mierze zasługą opata Krzysztofa Skotnickiego, dzięki któremu powstała fasada, do dziś zdobiąca kościół. W 1819 roku władze carskie dokonały kasaty klasztoru, a pocysterską świątynię przemieniono w kościół parafialny. Dziś jest on jednym z najciekawszych zabytków sakralnych, jakie można zobaczyć w czasie wycieczki po okolicach Sandomierza oraz jedną z tych atrakcji, które znalazły się na Szlaku Cysterskim – trasie turystycznej idealnej dla miłośników historii oraz dawnej architektury.

Dodaj komentarz